Brandschade niet gedekt bij onjuiste inzet brandwacht

Als een brandmeld- of brandblusinstallatie tijdelijk niet functioneert, eisen verzekeraars dat een brandwacht de locatie in de gaten houdt. In de praktijk blijkt dat veel locaties brandwachten inzetten die niet zijn voorbereid op hun taak. Wij leggen uit wat het verschil is tussen een industriële en een rijksgecertificeerde brandwacht.

In een vliegtuighangar trad enkele jaren geleden onbedoeld de schuimblusinstallatie in werking. Binnen enkele tellen stond de hele hangar vol schuim. Zelfs nadat de schuim was opgeruimd, heeft het nog een half jaar geduurd voordat de schuimblusinstallatie weer in werking kon worden gesteld. Het hele systeem moest grondig worden nagekeken om herhaling van de storing te voorkomen. Pas na zes maanden kon het schuim weer worden aangevuld. Om de kans op brand te beperken heeft een brandwacht gedurende deze zes maanden permanent toezicht gehouden.

Wat in een hangar kan gebeuren, is ook op andere locaties mogelijk. De brandmeldinstallatie – vaak een combinatie van rookmelders en handmelders – het sprinklersysteem of de schuimblusinstallatie kan tijdelijk buiten gebruik zijn door storing of voor periodiek onderhoud. Het gevolg is dat de mensen en goederen in het pand voor korte of langere tijd niet beveiligd zijn tegen brand. Een brandwacht biedt in dat geval net als in het vliegtuighangar uitkomst.

Faillissement na brand

Er kunnen verschillende redenen zijn waarom een brandmeld- of brandblusinstallatie tijdelijk buiten werking is:

  • Stroomstoring of blikseminslag.
    Bij een stroomstoring treedt in veel gevallen een backup-systeem in de vorm van een batterij in werking, maar bij een blikseminslag zal ook die niet functioneren.
  • Reparatie of vervanging.
    Een defect in een brandmeldinstallatie mondt vaak uit in vervanging van het hele systeem inclusief de bekabeling naar de rook- en handmelders. In een groot warehouse kan dat een paar weken duren.
  • Verversing van schuim.
    Het schuim in een schuimblusinstallatie heeft een beperkte houdbaarheidsdatum en moet dus af en toe worden vervangen. Dat betekent dat de installatie tijdelijk niet werkt.
  • Periodiek onderhoud.Regelmatig onderhoud is verplicht om werking van de installatie en de certificering in stand te houden.
  • Uitbreiding of aanpassingen.
    Door veranderingen aan het gebouw of de opslag van een ander type goederen moeten systemen vaak worden aangepast.


In al deze gevallen is het inzetten van een brandwacht geen keuze, maar een verplichting. In de voorwaarden van elke verzekeraar is namelijk opgenomen dat een brandwacht aanwezig moet zijn op het moment dat de brandbeveiliging niet werkt. Als geen brandwacht aanwezig is, keert de verzekeraar bij brand niet uit met alle gevolgen van dien. Uit cijfers van het Verbond van Verzekeraars blijkt immers dat vijftig procent van de bedrijven een grote brand niet te boven komt, zelfs als de schade volledig is uitgekeerd. Als de schade niet wordt vergoed, lijkt zeker voor het midden- en kleinbedrijf een faillissement onafwendbaar.

Rijksgecertificeerde brandwacht

Wie de polisvoorwaarden van zijn verzekeraar erop naslaat, leest dat de verzekeraar nadrukkelijk om een rijksgecertificeerde brandwacht vraagt. Dat is geen vanzelfsprekendheid. Met name in de petrochemische industrie worden bij onderhoudswerkzaamheden vaak industriële brandwachten ingezet. Dat zijn brandwachten die onder meer de vonken van een gasbrander, lasapparaat of een slijptol volgen en direct alarm slaan als die brand veroorzaken. Een industriële brandwacht heeft daarvoor een enkele dagen durende, hoofdzakelijk theoretische opleiding gevolgd. Een fysieke keuring is daarvoor niet nodig. Ook iemand met een beperkt gehoor of beperkt zicht kan een industriële brandwacht worden.

Een rijksgecertificeerde brandwacht daarentegen heeft een uitgebreide, tweejarige opleiding gevolgd die volstaat om in elk brandweerkorps direct aan de slag te gaan. Deze opleiding bestaat uit een theoretisch deel waarin onder andere gevaarlijke stoffen aan bod komen, maar ook uit een uitgebreid praktisch deel waarin wordt geleerd om een brand te blussen of in de kiem te smoren. Een rijksgecertificeerde brandwacht is daarnaast fysiek gekeurd en heeft een sporttest ondergaan. Het staat dus zwart op wit dat hij fit genoeg is om bij brand in actie te komen en om bijvoorbeeld mensen in veiligheid te brengen.

Controleer het rijkscertificaat

Het grote verschil tussen een industriële brandwacht en een rijksgecertificeerde brandwacht wordt zichtbaar op het moment dat een brand uitbreekt. De doorsnee industriële brandwacht zal van de brand weglopen om alarm te slaan. Een rijksgecertificeerde brandwacht daarentegen loopt naar de brand toe, probeert de brand in de kiem te smoren of te blussen en brengt de aanwezige medewerkers op de locatie zo snel mogelijk in veiligheid.

Helaas gebeurt het maar al te vaak dat  op een locatie geen rijksgecertificeerde, maar industriële brandwachten worden ingezet. Dat betekent dat het bedrijf niet voldoet aan de polisvoorwaarden van de brandverzekering, maar ook dat de schade in geval van brand hoogstwaarschijnlijk onnodig groot zal zijn. De oorzaak is vaak een gebrek aan kennis over het verschil tussen beide typen brandwachten. Roep daarom altijd de hulp in van een professionele bemiddelaar in brandwachten als uw brandmeld- of brandblusinstallatie niet werkt. Vraag nadrukkelijk om een rijksgecertificeerde brandwacht en check of de geleverde brandwacht daadwerkelijk beschikt over het rijkscertificaat.

Brandwacht in twee uur ter plekke

Wat gebeurt er nu precies op het moment dat u een brandwacht nodig heeft? Allereerst zal de bemiddelaar u vier vragen stellen op het moment dat u contact opneemt:
– Wat is de reden voor het inschakelen van een brandwacht? Gaat het om een storing of om regulier onderhoud?
– Wat is al gedaan aan brandpreventie? Zijn er bijvoorbeeld brandblussers aanwezig?
– Wat treft de brandwacht op locatie aan?
– Liggen er op de locatie ook gevaarlijke stoffen?
– Hoeveel mensen zijn er werkzaam? Wat verwacht u nog meer van de brandwacht? Is er bijvoorbeeld een grote acculaadruimte die extra aandacht vereist? Of zijn er andere specifieke kenmerken die van belang zijn?

Op basis van de antwoorden wordt de juiste, rijksgecertificeerde brandwacht ingeschakeld en gebriefd, zodat die zich binnen twee uur goed voorbereid op locatie aanwezig is.

Welke activiteiten de brandwacht verricht, wordt vastgesteld in overleg met de opdrachtgever. Welke gebieden vereisen bijvoorbeeld extra aandacht tijdens een inspectieronde? Vinden er werkzaamheden plaats die goed in de gaten moeten worden gehouden? Daarnaast zal een goede brandwacht zelf de brandveiligheid bewaken en bijvoorbeeld checken wanneer de brandblussers voor het laatst gekeurd zijn en of de nooddeuren niet op slot zitten en vrij toegankelijk zijn. Een gemotiveerde, rijksgecertificeerde brandwacht doet dus meer dan waarvoor hij is ingeschakeld.

Controleer uw polisvoorwaarden

Hoe zit het nu met uw brandveiligheid? Welke eisen stelt uw verzekeraar als uw brandmeld- of brandblusinstallatie onverwacht of gepland, voor kortere of langere tijd is uitgeschakeld? Controleer vandaag nog uw polisvoorwaarden. De kans is groot dat uw verzekeraar vraag om een rijksgecertificeerde brandwacht. Vraag daarnaar op het moment dat u daadwerkelijk een brandwacht nodig heeft, en check de papieren van de brandwacht die zich bij uw warehouse meldt. Een ongeluk zit immers in een klein hoekje, maar kan desastreuze gevolgen hebben.